In de bres tegen CO

​CO is een kleur- en geurloos gas dat ontstaat bij slechte verbranding van kolen, petroleum, hout, gas, …
CO-intoxicatie of koolstofmonoxidevergiftiging is de grootste oorzaak van dodelijke vergiftigingen in ons land. Verwarmingstoestellen en warmwaterinstallaties in huis kunnen mogelijke bronnen van CO zijn.

Koolstofmonoxide komt door ademhaling in het bloed terecht en zorgt ervoor dat er onvoldoende zuurstof naar de organen gaat. Vooral het hart en de hersenen zijn zeer gevoelig voor een gebrek aan zuurstof.
Als er niet tijdig ingegrepen wordt, zal een CO-vergiftiging zorgen voor flauwvallen, coma en uiteindelijk kan het zelfs dodelijk zijn.

​Het is moeilijk om CO-intoxicatie vast te stellen, zeker als je niet meteen aan CO denkt. Het gas is immers kleur- en geurloos en de symptomen lijken in eerste instantie op een opkomende griep. Je voelt je misselijk, wat zwak, en je wordt sneller moe bij inspanningen. Bij deze symptomen denkt u niet meteen aan CO-vergiftiging.

Wees vooral alert in volgende situaties:

• iemand van het gezin voelt zich niet lekker in de badkamer, waar een boiler of geiser op gas hangt.
• meerdere gezinsleden die zich in dezelfde ruimte bevinden, voelen zich allemaal ziek (misselijk, hoofdpijn, duizelig, braken en buikpijn, maar zonder diarree).

Kinderen en huisdieren ademen sneller dan volwassenen en zullen vlugger de gevolgen van CO-vergiftiging ondervinden.

• ​Zet meteen alle ramen en deuren open in huis, als u een vermoeden hebt van koolstofmonoxide.
• Bel de hulpdiensten op het nummer 112 en zeg expliciet dat u denkt dat het om CO-vergiftiging gaat.
• Als u denkt te weten welk toestel veranwoordelijk is voor de koolstofmonoxide, schakel dat dan uit.
• Zijn er slachtoffers, haal ze dan uit de kamer en kijk of u moet beginnen reanimeren. Kijk uit dat u tijdens dit hele proces zelf niet bedwelmd geraakt!

​Slecht geïnstalleerde of slecht onderhouden verwarmingstoestellen en onvoldoende verluchting zijn de grootste boosdoeners als het op CO-vergiftiging aankomt.
Het allerbelangrijkste is dus zorgen voor een correcte werking van de verwarmingstoestellen in huis. We overlopen even de belangrijkste.

• De geiser: Kijk na of de badgeiser voorzien is van een beveiliging. Alle toestellen van na 1995 zijn voorzien van een terugslagbeveiliging. Hebt u een toestel dat ouder is, laat het dan best vervangen.
  De waakvlam moet blauw zijn. Is ze oranje of geel, dan is dat een indicatie van onvolledige verbranding. Contacteer dan zo snel mogelijk een vakman.
  Roetafzetting op de muur rond de geiser of veel condens zijn ook alarmsignalen.
  Een badkamer met een geiser moet steeds voldoende verlucht zijn.
• De boiler: een klein toestel op gas voor de verwarming van water, dat meestal in de keuken onder het aanrecht staat. Sinds 1989 zijn alle 5-liter waterverwarmers voorzien van een atmosfeerbeveiliging: als er te weinig zuurstof is, schakelt het apparaat automatisch uit. Is uw toestel ouder, laat het dan vervangen.
  Gebruik dit type van kleine boiler nooit om douche- of badwater op te warmen. Het toestel moet dan op korte tijd veel meer water opwarmen dan waarvoor het gemaakt is. In deze situatie wordt het een risico op afgeven van CO.
  Als uw boiler niet aangesloten is op een schoorsteen moeten er ventilatieroosters aanwezig zijn.
• Verplaatsbare verwarmingstoestellen en sfeerhaarden: deze toestellen op petroleum, gas of ethanol gebruiken de lucht van de kamer om te functioneren. Ze zijn niet aangesloten op een schouw, de verbrandingsgassen komen dus terug in diezelfde ruimte terecht. Laat ze daarom nooit continu branden en gebruik ze zeker niet in de slaapkamer. Zorg voor voldoende verluchting in de ruimte waar ze staan.
  Gebruik zeker nooit vuurpotjes met houtskool om binnenshuis te verwarmen! Smeulende houtskool produceert zeer veel CO!
  Passeert er een schouw in een muur van uw slaapkamer? Laat die dan zeker regelmatig schoonmaken en controleren op scheurtjes, want ook hier schuilt gevaar voor koolstofmonoxidevergiftiging. Indicatoren van scheurtjes in de schouw zijn blazen onder het behang of roetvlekken.
• Individuele verwarmingstoestellen: deze toestellen moeten correct aangesloten zijn op een schouw of rookafvoerpijp die goed trekt. Laat de schouw regelmatig schoonmaken en nakijken. Verwijder vogelnesten, planten of bladeren uit de schoorsteen. Verlucht de kamer met het toestel goed, zeker als het windstil of mistig weer is, want dan is de aanzuiging van de schoorsteen minder. Er zal bij dit weer ook steeds in de weerberichten op televisie een CO-waarschuwing gegeven worden.
  Zorg ervoor dat niet alleen de schoorstenen, maar ook de verwarmingstoestellen zelf goed onderhouden zijn. Centrale verwarmingsketels moet u bijvoorbeeld om de 2 jaar laten onderhouden. Eentje op kolen, hout of petroleum heeft zelfs jaarlijks een controlebeurt nodig.
• Pelletkachels: werken op houtpellets. Ze hebben geen schoorsteen nodig, een afvoer naar buiten is genoeg

​U hebt al vanaf 30 euro een CO-detector, die ontworpen is om in huis te gebruiken. Wilt u een optimale bescherming, dan moet u een detector plaatsen in elke ruimte met een verwarmingstoestel, een boiler of geiser, maar ook in elke kamer waar een schouw in de muur passeert.

Let op met het installeren van een CO-detector. Want die kan ook zorgen voor een vals gevoel van veiligheid. Er zijn immers heel wat factoren waarmee u rekening moet houden voor een goede werking van de detector.
Zo moet u er aan denken dan een CO-detector altijd werkt op batterijen. Die moeten zeer regelmatig vervangen worden. Koop een detector die niet alleen een alarmsignaal afgeeft bij CO, maar ook bij een bijna platte batterij, kortsluiting, vervuiling door stof of dergelijke en wanneer het toestel opnieuw geijkt moet worden.
Koop een detector die onder alle omstandigheden goed blijft functioneren: grote temperatuurschommelingen, vet, stof, vocht, …
Bovendien zijn een groot aantal detectoren op de Belgische markt van mindere kwaliteit.

Ondanks de installatie van de detector mag u niet vergeten dat het allerbelangrijkste is om uw toestellen en schoorstenen te laten keuren, poetsen en goed te onderhouden. Als dat niet gebeurt, verhoogt u drastisch de kans op koolstofmonoxide.

​Zorg ervoor dat u het verschil in alarmtonen kent tussen een CO-detector en een rookmelder. Bij CO moet u immers verluchten, iets wat u bij rook net moet vermijden, omdat zuurstof ervoor kan zorgen dat brand sneller verspreid.